آنتونیو گرامشی (۱۹۳۷-۱۸۹۱) به عنوان حلقهی رابط بین کروچه و نسل بعد قرار می گیرد. او در سال ۱۹۲۱ حزب کمونیست را پایه گذارد. در سال ۱۹۲۶ دستگیر و به بیست سال زندان محکوم گردید. در طول حبس دفترهای بسیاری نوشت که پس از جنگ با نام «دفترهای زندان» منتشر گردید. گرامشی مسایل سیاسی و فرهنگی زمان خود را در جدل با فلسفهی کروچه، از دیدگاه مارکسیستی مورد تجزیه و تحلیل قرار می داد.
فرهنگ متعهد پس از جنگ جهانی دوم، در گرامشی استادی بزرگ، مردی متفکر و سیاسی، نویسندهای صاحب نظر و با احساساتی هنرمندانه یافت که در قبال مسایل جاری مملکت دارای درکی صحیح و نقطه نظراتی مناسب بود. نامههای نگاشته در زندان برای اعضای خانوادهاش، که از آثار ماندنی ادبیات ایتالیا محسوب می شود، عظمت روح و اصالت معنوی او را آشکار می سازد. گرامشی در زندان درگذشت.
داستان نویسی و نقد ادبی
آنتونیو گرامشی ( فراسوی مارکسیسم و پسامدرنیسم) نوشته رناته هالوب