باغ بلور نوشته محسن مخملباف

معرفی کتاب باغ بلور

باغ بلور (۱۳۶۵؛ نگارش: پاییز ۱۳۶۴) رمانی (حدود 55000 کلمه) از محسن مخملباف است.

چند خانواده‌ی شهید در قسمت سرایداری خانه‌ای مصادره‌ای که از طرف بنیاد شهید در اختیارشان قرار گرفته است زندگی می‌کنند. لایه شوهرش را از دست داده است و با دو فرزندش – در حالی که یکی دیگر هم در شکم دارد – در اتاقی زندگی می‌کند؛ اتاق دیگر در اختیار مشهدی و زنش است که پسر ارشدشان شهید شده است و پسر دیگری هم در جبهه دارند؛ سوری عروسِ مشهدی هم با دو فرزند بازمانده از شوهرِ شهیدش در اتاق دیگری زندگی می‌کند؛ ملیحه، صاحب چهارمین اتاق، اگر چه شهیدی نداده است اما شوهرش قطع نخاعی است و جانباز به‌شمار می‌آید. در این میان تنها کسانی که چندان تناسبی با این جمع ندارند، خورشید و شوهر تریاکی‌اش هستند که خدمتکار مالک خانه بوده‌اند و در یکی از اتاق‌ها اسکان داده شده‌اند.

البته داشتن شهید را نمی‌توان تنها وجه مشترک این جمع به حساب آورد. همه‌ی آنان کم‌و‌بیش برخاسته از قشر محروم جامعه هستند و از اعتقادات مذهبی سطحی و سنتی اما محکمی برخوردارند. پیشینه‌ی هر یک کوله‌باری از رنج و درد است که با خوشی‌های کوتاه‌مدت و لذت‌های معصومانه توام شده و عاقبت آنان را به این‌جا آورده است و پر واضح است که در این‌جا نیز زندگی ارمغان تازه‌ای برایشان ندارد. ازدواج‌ها و زایمان‌ها و مرگ‌ها و شهادت‌ها همچنان ادامه می‌یابد اما در این میان نصیب زن‌ها از این همه چیزی جز درد نیست، دردی که اغلب اوقات حتی جرأت ابراز آن را ندارند و باید در سکوت تحمل کنند.

منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387