سیاستگران دوره قاجار نوشته‌ی خان ملک ساسانی

معرفی کتاب سیاستگران دوره قاجار

کتاب سیاستگران دوره‌ی قاجار، زندگی‌نامه و سرگذشت برخی از رجال عصر قاجاریه به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه است در دو مجلد تأليف احمد خان ملک ساسانی (۱۲۶۰ش تهران – ۱۳۴۶ش فرانسه)، مدفون در سوهانک شمیرانات، تاریخ‌نگار و سیاست‌پیشه‌ی اواخر دوران سلسله‌ی قاجاریه و دوره‌ی سلطنت پهلوی.

 نویسنده از انواع منابع خطی و چاپی و اسناد و مدارک به شرح زیر بهره جسته است: 1. اسناد بيوتات کتابخانه‌ی سلطنتی ایران شامل دفاتر و آلبوم‌هایی که به فرمان ناصر الدین شاه فراهم آمده و در آن‌ها اسناد و مدارک نامنظم و تنها به ترتیبی که تدریجاً به دست می‌آمد ضبط شده بود و سپس بر حسب موضوع و تاریخ صدور یا وصول مرتب شد و در دفاتر گرد آمد. ۲. كتب خطی که شماری از آن‌ها هنوز چاپ و منتشر نشده است. از جمله این دسته از منابع‌اند دستور الاعقاب در وصف و نکوهش کارهای حاجی میرزا آقاسی در دوران پیش از صدارت او نوشته‌ی میرزا مهدی نوّاب تهرانی که نگارنده آن را بر اساس دو نسخه‌ی خطی تصحیح کرد و چاپ و منتشر شد.

مندرجات جلدهای اول و دوم سیاستگران دوره‌ی قاجار به شرح زیر است: احوال شش تن از رجال عصر قاجار، میرزا آقاخان نوری اعتماد الدوله، ميرزا حسين خان سپهسالار، میرزا ملکم خان ناظم الدوله، ميرزا يوسف خان مستوفی الممالک، محمد حسن خان اعتمادالسلطنه، و سيد جمال الدین اسدآبادی.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی – اسلامی / جلد چهارم / نوشته‌ی علی آل داود و احمد سمیعی (گیلانی) / انتشارات سروش / چاپ اول 1396