زندگینامه و خرید کتاب های هاینریش بل

بین هفت آلمانی‌یی که در قرن بیستم جایزه نوبل در ادبیات را دریافت کرده اند چهره هاینریش بل از همه استثنایی تر است. او هنرمندی است که از میان طبقه فرودست اجتماع برخاسته است و دردهای مردم هموطنش را بیش از شش تن دیگر در آثارش منعکس می کند. بُل نویسنده متعهدی است که برای او ادبیات درجه نخست جنبه گزارشگری دارد و وسیله ای برای ادای وظایف انسانی است. اما بل گذشته از این که متعهد است، هنرمند معترضی نیز هست؛ ما صدای این اعتراض را از خلال بسیاری از کتاب های هاینریش بل می شنویم.

هاینریش بل در بیست و یکم دسامبر ۱۹۱۷ در کُلن زاده شد، در شهری که به گفته خودش «مردم بر سر هیتلر گلدان گل پرتاب می کردند.» اجداد پدری اش قرن‌ها پیش از ایرلند مهاجرت کرده و از راه هلند به کلن آمده بودند و اجداد مادری اش همه به پیشه کشاورزی اشتغال داشتند. پدر بل درودگری زحمتکش بود که کارگاه کوچکی در کلن داشت و از طریق آن زندگی خانواده اش را تأمین می کرد. دوران کودکی و نوجوانی او با محرومیت گذشت. اما این وضع تنها منحصر به او نبود: «همکلاسی های من زنگ تفریح از من نان گدایی می کردند، زیرا پدر و مادرشان بیکار بودند.» اما همین بیکاران، چند سال بعد «یا پلیس و جلاد شدند و یا سرباز و کارگر کارخانه‌های اسلحه سازی؛ بقیه را هم به اردوگاه های کار اجباری روانه کردند.»

هاینریش دوران دبستان و دبیرستان را در کلن گذراند و در ۱۹۲۷ دیپلم گرفت. او در این سال در رشته ادبیات آلمانی به تحصیل پرداخت، اما با آغاز جنگ به خدمت سربازی فراخوانده شد و ناگزیر تحصیل را رها کرد. بل از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ در جبهه های گوناگون خدمت کرد و چندین بار مجروح شد. او پس از جنگ بار دیگر به تحصیل و همزمان با آن به انتشار داستان‌های کوتاه خود در مجله های ادبی پرداخت. نخستین داستان بلند نویسنده قطار به موقع رسید نام داشت و در ۱۹۴۹ منتشر شد. از آن پس آثار بل یکی پس از دیگری به چاپ رسید. از میان کتاب های هاینریش بل باید از رمان‌های و حتی یک کلمه هم نگفت، نان سال های سپری شده، بیلیارد در ساعت نه و نیم، عقاید یک دلقک، سیمای زنی در میان جمع نام برد. این رمان ها به اضافه داستان‌ها، نمایشنامه های رادیویی و مقاله های فراوانی که بل در طول عمر نویسندگی خود نوشت، سبب شدند که در ۱۹۷۲ جایزه ادبی نوبل به وی اعطا شود. بل در شانزدهم ژوئیه ۱۹۸۵ درگذشت.