تاریخ ادبیات فارسی نوشته هرمان اته

معرفی کتاب تاریخ ادبیات فارسی

تاریخ ادبیات فارسی کتابی است درباره تاریخ تحولات نظم و نثر فارسی از عصر سامانیان تا روزگار معاصر، به زبان آلمانی، نوشته هرمان اته (۱۸۸۴-۱۹۱۷)، خاورشناس آلمانی. اته این کتاب را پیش از آنکه ادوارد براون به تدوین تاریخ ادبی مشهور خود همت گمارد، تألیف کرد. بنابراین اثر او بر همه آثار مشابه ایران شناسان غربی تقدّم دارد. براون، در نگارش اثر خود، از این کتاب که در یک مجلد و نسبتاً مختصر است فراوان بهره برده است. در بخش آغازین آن مآخذ و منابع بررسی شده سپس متن اصلی ذیل دو عنوان کلی جای گرفته است: شعر فارسی و انواع گوناگون حماسی، تغزلی، عرفانی، حکمی و اخلاقی؛ مقدمه ای کوتاه درباره انواع نثر سپس مطالبی درباره نثر روایی و شاعرانه (رمان، قصص، داستانها و ترجمه ها) و نثر علمی بلیغ (کتاب های علمی و دینی و عرفانی و طبی و تفاسير). اته، علاوه بر تحقیق در تاریخ ادب و زبان فارسی در محدوده جغرافیای سیاسی کنونی ایران، به همین مبحث در قلمرو فرهنگی آن از جمله در هند و پاکستان توجه کرده و از آثار منظوم و منثور گوناگونی که در شبه قاره به زبان فارسی پدید آمده یاد کرده است.  باید در نظر داشت که هدف نویسنده نگارش تاریخ ادبی به معنای وسیع آن نبوده بلکه بررسی تاریخ تحول انواع نظم و نثر فارسی را در مد نظر داشته و کوشش او در گنجاندن مطالب متنوع در اثری فشرده قرین توفیق بوده است.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی ـ اسلامی (جلد دوم)