تاریخ قرآن نوشته‌ی محمود رامیار

معرفی کتاب تاریخ قرآن

تاریخ قرآن اثری به زبان فارسی، نوشته محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱)، استاد برجسته علوم قرآنی، که در ۱۳۴۶ منتشر شده و به مباحث مربوط به قرآن کریم اختصاص دارد. این کتاب پرحجم، که مؤلف متواضعانه آن را «گامی کوتاه و لرزان در پیشگاه قرآن» خوانده است، از حیث گردآوری مطالب و نگاه محققانه به موضوع بسیار مهم و اساسی تاریخ قرآن کریم، در زبان فارسی بی سابقه است. این کتاب، هنگامی که بار دیگر در ۱۳۶۲، منتشر شد، از حیث منابع و شيوه بحث و فصل بندی شباهت چندانی با ویرایش پیشین نداشت. می توان گفت که مؤلف کوشیده است تا در این اثر، نکات اساسی مربوط به تاریخ قرآن را ذکر کند. کتاب از بررسی نام قرآن کریم آغاز می شود. سپس به موضوع وحى الاهی از نظرگاه های گوناگون می پردازد. به طور خلاصه در هر یک از هفده فصل کتاب از موضوع خاصی در منابع و مآخذ تاریخی و کلامی و حدیثی گفتگو شده است. روایات در باب کتابت و جمع قرآن کریم در مآخذ مسلمانان به ویژه مآخذ متعلق به قرون نخستین بسیار پراکنده و گوناگون است، و همین موجب سرگردانی عده ای از محققان در زمینه تاریخ قرآن شده است. مهم ترین کوشش مؤلف جمع و تلفیق این روایات و نظر منصفانه و محققانه به آنهاست. در نگارش این اثر، نخست با تکیه بر قرآن و سنت و حقایق تاریخی، آنجا که لازم آمده، مدارک و اسناد محکم و قدیم اهل تسنن و تشیع، در کمال بی طرفی، نقد گردیده است.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی – اسلامی / انتشارات سروش