کمدی الهی نوشته دانته آلیگیری

معرفی کتاب کمدی الهی

چون عنوان تراژدی برای آثار برجسته و شيوه‌ی متعالی آثار کهن به کار گرفته می شد دانته به این جهت نام اثر خود را «کمدی» نهاد و بوكاچو واژه‌ی «الهی» را به آن افزود و «کمدی الهی» برای اولین بار در چاپ ونیز به سال ۱۵۵۵ بر جلد ان کتاب ظاهر شد.

کمدی الهی، متشکل از سه بخش دوزخ، برزخ و بهشت است و هر بخش سی و سه چکامه دارد که به انضمام مقدمه در مجموع مشتمل بر صد چکامه می شود. دانته برای این اثر از قافیه پردازی جدیدی که به «قافيه سوم» مشهور گردید، سود جست. هر چکامه به بندهای «سه بیتی» تقسیم می شود که بیت اول و سوم، هم قافیه اند و بیت میانی با بیت اول و سوم بند بعدی دارای قافیه است. مبنای وزن هر بیت، یازده هجایی است. مجموع ابیات کمدی الهی به ۱۲۲۳۳ بیت می رسد. زبان این اثر، گویش ایالت توسکاناست و دانته بیشترین تأثیر را در تثبیت آن به عنوان گویش برتر زبان ایتالیایی و مبنای زبان ایتالیایی جدید داشته است.

داستان کمدی الهی، سفری است که به تصور دانته در سی و پنج سالگی قلمرو مردگان روی می دهد. این سفر که در ماه آوریل سال ۱۳۰۰ شروع می شود، از شب پنج‌شنبه‌ی مقدس تا نیمه شب پنج‌شنبه‌ی عید پاک(هشتم تا پانزدهم آوریل) به طول می انجامد.

شاعر – شخصیت اصلی داستان – که در جنگلی تاریک (کنایه از گناه) گم شده است، در تلاش رسیدن به قله ای است که آفتاب بر آن می تابد. اما «ویرژیل» (مظهر عقل انسانی) او را می یابد و در سفری پرماجرا در قلمرو مردگان راهنمای او می شود. دانته در آغاز مردد است. اما هنگامی که در می یابد ویرژیل، فرستاده ای است از جانب بئاتریچه، مصمم بر راه گام می نهد و از مسیری پرمخاطره، به اتفاق ویرژیل به دروازه‌ی جهنم می رسد و بی هیچ مانعی به قلمرو محکومین که همچون ژرفنایی قیف مانند ترسیم و به نه دایره تقسیم شده است وارد می شود. ابتدای این قیف، زیر اورشلیم قرار دارد و تا مرکز زمین پیش می رود. دانته و ویرژیل از طریق معبری تنگ و باریک به صعود از نیمکره ی داخلی زمین ادامه می دهند و سحرگاه یکشنبه‌ی عید پاک به آستانه‌ی برزخ که کوهستانی است بلند در میانه‌ی دریا می رسند. پس از عبور از آستانه‌ی برزخ، دانته خود را به فرشته‌ی نگهبان معرفی می کند و فرشته با نوک شمشیر، هفت گناه کبیره را بر پیشانی او نقش می زند. دانته از هفت صفه برزخ، به بهشت زمینی که بر فراز کوهی باز می شود صعود می کند و این هنگام، بئاتریچه با کالسکه‌ای نورانی، برای ملاقات شاعر که اکنون تطهیر گشته و آماده‌ی صعود به ستارگان است حاضر می شود و جای ویرژیل را می گیرد. دانته در حالی که در نور درخشان نیمروزی به چشمان بئاتریچه که به خورشید می نگرد، خیره شده است، با سرعتی شگفت انگیز به اولین طبقه‌ی آسمان و سپس طبقه به طبقه، طبق نظم کهکشانی، تا عرش و منظره‌ی خیره کننده خداوند به پیش می رود.