اسیر زمان نوشته اسماعیل فصیح

معرفی و خرید کتاب اسیر زمان

اسیر زمان (دوازدهمین و جامع‌ترین رمان انقلابی اسماعیل فصیح)  یکی از رمان های مهم تاریخ ادبیات ایران است که موضوعش انقلاب و مخالفت‌ها و جنگ متعاقب آن است. داستان بلند اسیر زمان با طرحی دقیق و شگرف پی ریزی و طی سه سال نوشته شده، گرچه طیف زمانی رمان مدت ربع قرن مهم تاریخی ایران زمین را زیر پوشش دارد. راوی جلال آریان است، که هشتمین رمان روایت اوست.

رمان در اصل داستان زندگی سه خانواده ایرانی مقیم جنوب و تهران را از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۶۶ ه. ش. در برمی گیرد: خانواده جلال آریان، خانواده علی ویسی، خانواده حسن گنجوی‌پور. مطابق معمول رمان‌های روایتی جلال آریان، دردمند (Antagonist) جامعه ستیز اصلی رمان در اینجا یک هنرجوی هنرستان و بعد کارمند جزء دانشکده نفت آبادان است: علی ویسی، ستم‌دیده از عوامل «رژیم».  پیام مهم اسیر زمان این است: با خدا ماندن جاودان بودن است، با عشق و مرگ. جلال نیز، با همه دست اندرکاری‌ها و عشق‌ها و ناکامی‌ها، مطابق معمول بیشتر نظاره‌گر و روایت‌گر است، ساده، خوش شانس: کار می کند، حکایت می کند درگیر می شود، و مانند روایت‌هایش، در سیر داستان عاشق می شود، ازدواج می کند، باز مطابق معمول (بجز در زمستان ۶۲) ازدواج به کُد ابدی جلال آریانی می رسد: یک همسر خوب یک همسر از دست رفته است. در واقع، از لحاظ مضمون ارتباط مرد با زن، رمان‌های کمی هستند که پیچیدگی ارتباط زن و مرد، و عشق و ظلم و خباثت این چنین سهمناک درهم تنیده شده باشند و در اینجا، در نهایت نیروی عنایت خداوندی و کردگار است که عامل راحتی جان بازماندگان می گردد.

خواننده اسیر زمان، با سبک ساده فصيح، دیالوگ‌ها، صحنه‌ها، کاراکترهای از همه نوع، و سمبل و استعاره‌ها درگیر می شود. با خواندن این اثر در واقع در متن زندگی قریب ۲۵ سال حوادث انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق (که در زمينه داستان بیرونی است) قرار می گیرید، به ویژه با ذکر نکات و وقایعی که با پژوهش تاریخی و با دقت ارائه شده است. نویسنده البته، مثل همیشه، هرگز وارد بحث و تجزیه و تحلیل نمی شود و تنها به روایت و ارائه «زندگی» و دردهای این سه خانواده در مقابل خودکامگی‌های طبقه بالا می پردازد. و به راستی آنچه در اسیر زمان حتی بیش از زمستان ۶۲ می درخشد «زندگی» است، زندگی تعداد برگزیده شده‌ای از مردم ایران در این سال‌های تاریخی که این نیز خود اصل مایه کار کلیه رمان‌های واقعیت‌گرای ادبیات داستانی جهان در انقلاب‌ها و جنگ‌هاست.