تئاتر و همزادش نوشته‌ی آنتونن آرتو

معرفی کتاب تئاتر و همزادش

کتاب تئاتر و همزادش مقاله ای است تحقیقی از آنتونن آرتوا (۱۸۹۶- ۱۹۴۸)، شاعر و نویسنده فرانسوی، که در ۱۹۳۸ منتشر شد. این مجموعه مقاله ها: «تئاتر و طاعون»، «کارگردانی و فلسفه»، «تئاتر «کیمیاگری»، «تئاتر شرق و تئاتر غرب»، خاصه شامل دو بیانیه درباره «تئاتر و شقاوت» است که در زمان انتشار آن در نشریات، از ۱۹۳۲، توجه بسیاری را جلب کرده بود. آنتونن آرتو، به زبانی بسیار استعاری و حیرت انگیز و اغلب سری، بیانگر انتظار مشترک دوستداران تئاتر در دوران معاصر است: منظور صرفاً اعاده حيثيت فلسفي صحنه نمایش است. یعنی تئاتر در آن صورت معنا دارد که به فاجعه و به رنج اولیه بشر مرتبط باشد. آنتونن آرتو در بـرابـر افراط در روانشناسی واکنش نشان می دهد و ظهور نمایش فلسفی را آرزو می کند. بنابراین به سرچشمه ناب تئاتر، به تراژدی باستان و به نمایشهای دینی قرون وسطا و همچنین به شکلهای نمایشی هنر خاور دور باز می گردد؛ به سوی «استفاده از جادو و افسونگری در صحنه سازی». باید تجربه ایجاد وحشت در تماشاگران را احیا کرد: مثلاً همسان سازی حیرت انگیز اما نبوغ آمیز تئاتر و طاعون از همینجا ناشی می شود، بدین معنا که تئاتر مانند بلایی بزرگ، «فراخوان شگفت انگیز نیروهایی [است] که ذهن را از طریق مثال به سرمنشأ درگیریها بازمی گرداند»، و میل به امر مرموز و غریب به خویشتن (و شاید بدین شکل در معرض ملودرام قرار گیریم). آرتو در واقع سهم شایان توجهی ـ که بسیاری آن را افراطی دانسته اند – برای جنبه های «جسمانی» قایل است که تئاتر باید به همه تماشاگران القا کند. این مطلب به هیچ روی از ارزش هدف مورد نظر نمی کاهد که عبارت است از بازگرداندن اعتبار تظاهرات دینی به نمایش. این اثر، بیش از بیست سال پس از انتشار توانست تأثیر زیادی بر تئاتر سالهای ۱۹۶۰-۱۹۷۰ بگذارد.