تاریخ فلسفه در جهان اسلامی نوشته حنا فاخوری و خلیل جر

معرفی کتاب تاریخ فلسفه در جهان اسلامی حنا الفاخوري

تاریخ فلسفه در جهان اسلامی [تاريخ الفلسفة العربيه] کتابی است به زبان عربی تأليف حنا الفاخوري (تولد : ۱۹۱۳) و خلیل الجر که در ۱۹۹۳ منتشر شد. کتاب شامل دو بخش است. بخش اول با عنوان «مقدمات عامه» در دو باب و نه فصل تنظیم شده است. باب اول مشتمل است بر سه فصل. «فصل اول» مقدمه کوتاهی است در ماهیت و موضوع و جایگاه فلسفه در میان علوم دیگر. این مقدمه، هر چند در آن به برخی نکات جالب مانند تعریف اخوان الصفا از آغاز و میانه و انجام فلسفه اشاره شده، از جهاتی ضعیف است به خصوص از این جهت که ساده و فطری بودن فلسفه آغازین بدون ژرف نگری کافی و تنها در تقابل با صورت بندی های منطقی مبتنی بر عقل جزوی ناشی از ظاهر بینی و خام اندیشی قدما دانسته شده است حال آنکه این کیفیت را به بینش فلسفی – اسطوره ای و تفاوت آن با رهیافت های اندیشه انتزاعی و تحلیلی باید نسبت داد. ساختار کتاب موضوعی است و، در کلیت خود، تصویری از تطور تاریخی اندیشه های فلسفی جهان اسلام همچنین تعاملات نظام مندی که احتمالاً براین تطور حاکم بوده به دست نمی دهد. در واقع، مزیت آن منحصر گشته است به ارائه چکیده اندیشه های اصلی برخی متفکران بزرگ در حوزه فلسفه اسلامی. بدین سان بررسی روابط و تعامل این اندیشه ها به اشاراتی محدود مانده است. شخصیتها و مکاتب یادشده در آن نیز عمدتاً به پیش از قرن هفتم تعلق دارند و از برخی جریانات مهم فلسفی در قرنهای متأخر غفلت شده است. این کتاب به قلم عبدالمحمد آیتی به فارسی ترجمه و به نفقه انتشارات زمان (تهران، ۱۳۵۵) در یک جلد منتشر و متعاقباً به صورت تک جلدی و دوجلدی چند بار تجدید چاپ شده است.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی – اسلامی / انتشارات سروش